Constitutioneel eczeem bij kinderen

Atopisch eczeem

In het kort

Veel kinderen hebben last van constitutioneel eczeem. De huid jeukt, is rood, schilferig en droog. Het helpt om te smeren met vette zalf en/of corticosteroïdzalf. De hoeveelheid zalf die gesmeerd mag worden is afhankelijk van de leeftijd van het kind en de plek waar het eczeem zit. Het gebruik van corticosteroïdzalf moet je langzaam afbouwen.

Wat is het?

Constitutioneel eczeem (ook wel atopisch eczeem genoemd) is een vorm van eczeem waar veel kinderen last van hebben. Meestal begint het voordat een kind 2 jaar is. 

Oorzaak

Wat precies de oorzaak is van constitutioneel eczeem, is onbekend. Waar­schijnlijk spelen verschillende factoren een rol. Constitutioneel eczeem gaat vaak samen met een aanleg voor het ontwikkelen van allergieën. Deze aanleg is erfelijk (en wordt atopie genoemd). Er zijn dan meer familieleden met eczeem of andere atopische aandoe­ningen, zoals astma en hooikoorts.

Ook een droge huid kan bijdragen aan het ontstaan van constitutioneel eczeem. Meestal is een droge huid het gevolg van een stoornis waardoor de huid onvol­doende vocht vasthoudt.

Kenmerken

Het belangrijkste kenmerk van constitutioneel eczeem is jeuk. Verder is de huid rood en schilferig, met kleine bultjes. Ook kunnen er blaasjes ontstaan waaruit vocht kan komen. De hele huid is droog en kan ruw aanvoelen. Door de jeuk kunnen krabwondjes ontstaan. Als het eczeem langere tijd bestaat, kunnen er ruwe en verdikte plekken op de huid ontstaan.

Adviezen

Droge huid

Tegen een droge huid zijn er de volgende adviezen:

  • Kort en niet te heet douchen of baden (maximaal 30° C). Bij warm weer en transpiratie dagelijks douchen. Anders is 2 of 3 keer per week voldoende.
  • Bij het baden of douchen liever geen zeep gebruiken, maar een neutrale douche- of badolie. Door het gebruik van zeep lossen huidvetten op.
  • Na het douchen of baden de huid droogdeppen. Dus niet droogwrijven. Daarna de huid insmeren met neutrale vette zalf.
  • Na het zwemmen goed douchen om chloorresten te verwijderen. Door chloor droogt de huid extra uit. De huid insmeren met neutrale vette zalf.
  • Minstens 2 keer per dag het hele lichaam insmeren met neutrale vette zalf. Als er corticosteroïdzalf (of soortgelijke zalf) gesmeerd moet worden, dan de vette zalf gewoon blijven smeren, maar tussendoor corticosteroïdzalf aanbrengen. Bijvoorbeeld om 8.00 en 20.00 uur vette zalf en om 7.00 en 19.00 uur hormoonzalf.
  • Voorkomen dat de huid in de zon verbrandt.

Jeuk

Om te voorkomen dat je kind (erge) jeuk heeft, kun je het volgende doen:

  • De huid soepel houden door deze goed in te smeren met neutrale vette zalf.
  • Niet te warm aankleden. Het liefst katoenen kleding. Knellende, synthetische of wollen kleding kan irritatie geven.
  • Kleding na het wassen goed uitspoelen, bijvoorbeeld met het extra spoelprogramma van de wasmachine, zodat er geen zeepresten achterblijven die kunnen irriteren.
  • Een onbedekte huid geeft eerder jeuk. In de zomer kan je kind daarom het beste een dunne katoenen pyjama aantrekken.
  • De slaapkamer koel houden.
  • De nagels kort houden om beschadiging van de huid door krabben tegen te gaan. Eventueel ’s nachts katoenen sokjes of handschoentjes aandoen.
  • Niet krabben. In plaats daarvan wrijven, kloppen of blazen.
  • Na transpiratie direct kort douchen.
  • Probeer je kind af te leiden wanneer het jeuk heeft.

Corticosteroïdzalf

Beginfase

In het begin, als het eczeem er net is, is het nodig om de huid 2 keer per dag in te smeren met hormoonzalf. Smeer de corticosteroïdzalf alleen op de plekken waar het eczeem zit. Zijn er op een bepaald lichaamsdeel veel kleine eczeem­plekjes, dan kun je het beste het hele lichaamsdeel insmeren.

Hoeveelheid hormoonzalf

Hoeveel hormoonzalf mag worden gebruikt, is afhankelijk van de leeftijd van je kind en van het lichaamsdeel dat moet worden ingesmeerd. Om te weten hoeveel zalf nodig is, kun je onderstaand schema aanhouden. In het schema wordt uitgegaan van de vingertop als maateenheid (ftu = fingertip unit). Dit is ongeveer gelijk aan 0,5 gram.

foto met een vingertopje zalf

In de rechterkolom kun je zien wat de maximale dosis is per week.

 

Na een paar dagen tot een week zie je meestal al een duide­lijke verbetering. Stop dan niet meteen met het smeren van corticosteroïdzalf! Bedenk dat je tegen de buitenkant van de huid aankijkt. De huid bestaat uit een aantal lagen en ook de on­derste huidlaag moet bereikt worden met de zalf. Als je stopt zodra je niets meer ziet, kan het eczeem weer snel terugko­men. Bovendien is het niet de be­doeling dat je in 1 keer helemaal stopt. Het gebruik van de corticosteroïdzalf moet geleidelijk worden afgebouwd!

Voordat je de behandeling met corticosteroïdzalf gaat afbouwen, moet de huid echt voldoende verbeterd zijn. Dit betekent dat:

  • De jeuk is verminderd.
  • De roodheid is afgenomen.
  • De huid gladder aanvoelt.

Afbouwen corticosteroïdzalf

Het gebruik van de corticosteroïdzalf kun je ook afbouwen door op een minder sterke zalf over te stappen, dus bijvoorbeeld van een klasse 3 naar een klasse 2 zalf.

Afbouwschema's

  • Als je de zalf 2 keer per dag gebruikt, ga dan eerst over op 1 keer smeren per dag.
  • Blijft dit goed gaan, wissel de dagen waarop je de zalf smeert dan af met dagen waarop je géén zalf smeert en breid het aantal dagen waarop je de zalf niet gebruikt per week met 1 dag uit: 2 dagen niet - 5 dagen wel, 3 dagen niet - 4 dagen wel, 4 dagen niet - 3 dagen wel enzovoort.
  • Soms lukt het niet om helemaal tot nul af te bouwen en blijft het nodig om 1 of 2 keer per week te smeren.

Bouw niet verder af als er geen verbetering is of als je merkt dat het eczeem terugkomt! Als het eczeem weer opvlamt, ga je een stap terug in het afbouwschema. Is de huid weer rustig, dan kun je opnieuw beginnen met afbouwen.

In onderstaande schema's staat aangegeven hoe je kunt afbouwen. 

Vragen?

Als je een vraag hebt, kun je contact opnemen met een medewerker van de polikliniek Kindergeneeskunde. Dit kan op verschillende manieren:

  • Je kunt je vraag stellen via de BeterDichtbij app. Je krijgt zo snel mogelijk antwoord, in ieder geval binnen 3 werkdagen. Let op: je kunt pas een appje sturen als een medewerker van de polikliniek in de BeterDichtbijapp een gesprek voor je heeft aangemaakt. We kunnen dit gesprek alleen aanmaken als jouw mobiele telefoonnummer en e-mailadres bij ons bekend zijn.
  • Je kunt bellen. De polikliniek Kindergeneeskunde is te bereiken op telefoonnummer (0592) 32 52 30, van maandag tot en met vrijdag tussen 8.30 en 16.30 uur.
    Of met het Ouder en Kind-centrum (0592) 32 53 52. Dit nummer is 24 uur per dag bereikbaar.

Is het dringend?

Heb je een dringende vraag, dan is het altijd het beste om te bellen!

kinde33 - november 2022