Poepproblemen bij kinderen

We spreken van obstipatie als het poepen moeizaam of pijnlijk gaat en de poep hard is. 

Poep wordt in de darmen gemaakt en bestaat uit onverteerde voedselresten, bacteriën, darmsappen en water. De poep wordt door het knijpen van de darm verplaatst naar het einde van de darm. Als de poep aan het eind van de darm aankomt, ontstaat er aandrang om te poepen.

Een file

Als de darmen vol zitten met poep ontstaat er een file. Er is dan geen beweging. De poep droogt uit en wordt heel hard. Uiteindelijk kunnen je darmen uitrekken, waardoor het moeilijk is om de aandrang te voelen. Je moet nu hard persen om de harde poep eruit te krijgen en dat kan pijn doen. Door de pijn kun je angst voor het poepen krijgen.

Obstipatie kan verschillende oorzaken hebben, soms is de oorzaak moeilijk te achterhalen. Er is zelden een lichamelijke oorzaak (ziekte).

Het systeem in ons lichaam dat van eten poep maakt is best complex. Verschillende onderdelen van het lichaam werken hierbij samen.  Het zenuwstelsel, de spieren (bekkenbodem, maar ook anus) en de  darmen hebben met elkaar te maken. Als 1 van deze onderdelen niet goed werkt, kun je last van obstipatie krijgen.

Ook spanningen (pesten of stress), ander voedsel of een vreemde wc kunnen het poeppatroon verstoren. 

Geen zin of tijd om naar de wc te gaan?

Een veel voorkomende oorzaak van obstipatie is ophoudgedrag. Ophoudgedrag betekent dat je niet gaat poepen omdat je geen zin of tijd hebt om naar het toilet te gaan. Let op: dit doe je niet altijd bewust of met opzet. Het gaat soms ongemerkt.

Bij jonge kinderen zie je dat de overgang naar ander voedsel obstipatie kan veroorzaken. Bijvoorbeeld als een baby van borstvoeding overgaat op flesvoeding. De darmen moeten dan wennen aan het nieuwe voedsel. 

Voeding

Je kunt last van obstipatie krijgen als er in het eten weinig vezels zitten en je daarnaast ook niet zoveel drinkt. Vezels stimuleren de darmbewegingen en nemen vocht op waardoor de poep soepel blijft. En als je weinig beweegt werken je darmen ook minder goed.

Als je last hebt van obstipatie dan: 

• kun je niet of moeilijk poepen.
• heb je harde poep, wat erg pijnlijk kan zijn.
• heb je poepvegen in je onderbroek.
• heb je minder of zelfs geen aandrang. Je voelt niet aan je billen dat je moet poepen. v 
• heb je minder zin in eten.  
• heb je buikpijn.
• ben je lusteloos, hebt geen zin om wat te doen, je bent moe.
• heb je om de zoveel tijd een enorme hoeveelheid dikke, zware poep. Dit noemen we ook wel een 'olifantendrol'. 

Wanneer noem je klachten obstipatie?

We noemen de klachten obstipatie (verstopping) als:   

• je 2 keer (of minder) per week poept.
• je niet gaat poepen (ophouden). 
• je pijnlijke of harde, keutelige poep hebt.
• je grote hoeveelheden poept. 
• de kinderarts bij een lichamelijk onderzoek een flinke massa poep in je buik kan voelen.   
• je 1 x per week of vaker een poepongelukje hebt, maar wel zindelijk bent. 

Als je 2 (of meer) van deze klachten hebt, noemen we het obstipatie. 

Het is belangrijk om voldoende rust en ontspanning te hebben tijdens de maaltijden. Ga rustig eten en goed kauwen. Je moet het ontbijt niet overslaan, want het ontbijt is belangrijk om de darmen in werking te zetten. 

Vezelrijke voeding

Een vezelrijke, gezonde voeding, heeft een gunstige invloed op obstipatie. Vezels hebben de positieve eigenschap vocht vast te houden, waardoor de poep smeuïger wordt. Harde poep wordt daardoor zachter en soepeler, terwijl dunne ontlasting juist wat dikker wordt. We adviseren vezelrijke voeding zowel bij obstipatie als bij diarree.

Voedingsvezels zitten vooral in groente, fruit, volkoren- en bruinbrood, ontbijtgranen als havermout of muesli, noten en peulvruchten.

Voldoende drinken

Voldoende vocht samen met voldoende vezels is nodig om de poep soepel te houden. Als je voldoende vezelrijke voeding eet maar onvoldoende drinkt, kunnen je klachten erger worden. 

Het is belangrijk dat je, verspreid over de hele dag, goed drinkt. Water is het beste, maar variatie met thee, sap of ander drinken maakt het soms wel gemakkelijker om voldoende te drinken.

• Tot 4 jaar: 750 – 1000 ml  vocht per dag. 
• Tussen 4 en 7 jaar: 1200 ml liter vocht per dag.
• Ben je ouder dan 7 jaar : dan 1500 ml per dag.

Ter informatie: 1000 ml = 1 liter

Zorg overdag voor voldoende lichaamsbeweging. Misschien zit je graag op je telefoon, ipad of voor de tv. Dan moet je iedere dag echt even moeite doen om te gaan bewegen! Want als je beweegt, gaan je darmen ook beter werken.

Loop, ren of fiets bijvoorbeeld naar school. Beweeg iedere dag minstens 30 minuten!

• Ga direct naar de wc als je aandrang voelt, ook tijdens het eten.
• Neem altijd rustig de tijd om te poepen.
• Zorg ervoor dat je rustig en ontspannen rechtop kunt zitten, met de voeten plat op de grond (of op een voetenbankje).
• De bovenbenen moeten plat op de toiletbril rusten. Als dit niet lukt, gebruik dan een brilverkleiner. 
• Soms helpt het om na elke maaltijd 5 minuten op de wc te gaan zitten. Na het eten werken je darmen het hoogst, daarom is dit is een goed moment. Je hoeft niet te poepen, maar je zult merken als je dit een paar weken volhoudt, dat dit een vast ritueel gaat worden.
• Doe de broek en onderbroek tot de enkels omlaag zodat de benen een beetje uit elkaar kunnen.
• Veeg goed af, bij meisjes is het belangrijk om van voor naar achter te vegen.

Oefeningen die je kunnen helpen

• Zucht en blaas in 1 keer uit. Je hoeft niet heel hard te blazen, zachtjes zuchten is al voldoende. 
• Wanneer zachtjes zuchten niet goed helpt, kun je ook op de handpalm blazen zonder lucht te laten ontsnappen.
• Ga rechtop zitten, met de handen op de bovenbenen, maak een bolle rug. 
• Blijf wel rustig op de wc zitten als je deze oefeningen doet. En herhaal de oefeningen een paar keer. 

Als je een afspraak hebt bij een kinderarts, dan heb je vaak al langere tijd klachten. Meestal heb je dan je voeding al aangepast, drink en beweeg je genoeg en weet je hoe je op de wc moet zitten. Als dit niet voldoende helpt, kan de kinderarts voorstellen om dan ook medicijnen te gaan gebruiken. Om het probleem te verhelpen. Het meest gebruikte medicijn is macrogolum (Movicolon, Forlax). Dit middel maakt de poep zachter en zorgt ervoor dat je vaker moet poepen. Meestal moet je zo'n middel lang gebruiken, een aantal maanden. De darmen krijgen dan de tijd om te herstellen en weer goed te gaan werken.

Bijwerkingen

Je kan de medicijnen zonder problemen langere tijd gebruiken. De darmen worden er niet ‘lui’ van.

In de eerste week kunnen de medicijnen wat klachten van buikpijn geven. Dit komt omdat de verstopping niet gelijk verholpen is. Dit is normaal en is geen reden om met de medicijnen te gaan stoppen.

Als na een week de poep heel dun is, is het soms nodig iets minder medicijnen te gebruiken. De kinderarts bespreekt met je hoeveel medicijnen je minimaal moet innemen.

Als je een vraag hebt, kun je die stellen via de BeterDichtbij-app.

Is het dringend?

Dan kun je beter even bellen. Medewerkers van de poli Kindergeneeskunde zijn van maandag tot en met vrijdag tussen 8.30 en 16.30 uur bereikbaar, telefoon (0592) 32 52 30. 

kinde71 - april 2024

• Zomaar zindelijk.nl Alles over zindelijkheid
• www.poepie.info Kinderen en buikpijn / spijsverteringsproblemen
• www.mlds.nl (informatie over obstipatie)
• www.spijsvertering.info
• www.voedingscentrum.nl (informatie over voeding)