Huidaandoening met hevige jeuk

Urticaria en angio-oedeem ontstaan onder invloed van histamine. Histamine is een prikkelend stofje dat wordt uitgescheiden door de normale menselijke afweercellen. Als deze cellen geprikkeld worden scheiden ze histamine uit. Door het vrijkomen van de histamine worden de kleine bloedvaatjes in de huid (bij urticaria) en in het onderhuidse weefsel (bij angio-oedeem) wijder. De bloedvaatjes worden een beetje 'lek', het vocht vanuit de bloedbaan kan dan gemakkelijk in de huid of in het onderhuidse weefsel komen.

Bij urticaria veroorzaakt de histamine heel erge jeuk. Bij angio-oedeem heb je daar minder last van. Waarom dat zo is, weten we niet.

Acuut of chronisch

Bij het zoeken naar de oorzaken van de huidaandoening maakt de kinderarts een onderscheid tussen de acute (kortdurende) en chronische (langdurige) vorm. Deze beide groepen hebben namelijk verschillende oorzaken.

• De acute vorm komt meestal maar 1 keer voor.
  Duurt meestal enkele uren tot dagen. Heel soms kan het enkele weken duren.
• De chronische vorm is als de klachten langer dan 6 weken duren.
  Of als de huidaandoening vaker terugkomt.

De acute vorm

Acute urticaria en angio-oedeem kunnen bij kinderen 3 oorzaken hebben:

• een allergie
• en virusinfectie of
• een onbekende oorzaak.

Elk van deze drie groepen oorzaken komt ongeveer even vaak voor.

• Allergie – Soms ben je allergisch voor een voedingsmiddel en reageer je hierop met urticaria en/of angio-oedeem. Als je het voedingsmiddel eet krijg je klachten, tussendoor zijn er geen klachten. Meestal heb je dan ook andere klachten, zoals braken.
  Heel soms zijn urticaria of angio-oedeem een allergie voor bijen- of wespensteken, of voor een geneesmiddel.
• Virusinfectie – Sommige virussen kunnen afweercellen prikkelen en daardoor urticaria of angio-oedeem veroorzaken. Bijna altijd heb je dan ook andere klachten van een virus, bijvoorbeeld koorts, ziek zijn of verkoudheidsklachten.
• Onbekende oorzaak – Bij ongeveer 1/3 van acute urticaria of angio-oedeem blijft de oorzaak onbekend.

De chronische vorm

Bij chronisch urticaria of angio-oedeem is de oorzaak bij 80-90% van de kinderen onbekend. Toch zal de kinderarts altijd vragen naar andere oorzaken van chronische urticaria zoals warmte, kou, druk, zonlicht of inspanning. Al deze oorzaken zijn erg zeldzaam bij kinderen.

Allergie komt eigenlijk nooit voor als oorzaak van chronische urticaria. Alleen als je vaak in aanraking komt met het stofje waar je allergisch voor bent. Bijna altijd is dit een voedingsmiddel.

Vaak kunnen medicijnen als antihistaminica de klachten goed onderdrukken. Deze geneesmiddelen voorkomen dat histamine vrijkomt in de huid. Soms zijn andere geneesmiddelen nodig.

Als bepaalde prikkels je klachten verergeren dan kun je proberen deze zoveel mogelijk te vermijden. Vermijdt niet zomaar voedingsmiddelen, doe dit alleen in overleg met de kinderarts.

Bij urticaria of angio-oedeem door een virus of door een onbekende oorzaak is een behandeling van de oorzaak niet mogelijk. Dat geldt ook voor bijna alle gevallen van chronische urticaria en angio-oedeem, omdat het meestal een onbekende oorzaak heeft.

Hieronder volgt een aantal tips die je kunnen helpen wanneer je veel last hebt van jeuk.

• Huid soepel houden met basiszalf
  Een droge huid geeft vaak jeuk. Een basiszalf helpt de huid soepel te houden en kan jeuk verminderen.

• Gebruik een koele zalf
  Een mentholzalf kan verlichting geven bij jeuk of bij een warm gevoel van de huid. Mentholzalf geeft zo’n 20 tot 30 minuten een verkoelend effect, dit kan voldoende zijn om krabben te voorkomen. Een basiszalf uit de koelkast kan ook helpen.
  Gebruik geen mentholpoeder, want poeder droogt de huid uit. 

• Zoek verkoeling
  Koel de huid door te blazen op de huid of door naar buiten te gaan.
  Douche minder warm en zet de thermostaat niet te hoog. Gebruik eventueel een ventilator, draag koele wijde kleding. Gebruik ijspakkingen (coldpacks) als jeuk op een klein gebied voor komt. Leg een coldpack nooit direct op de huid; doe een doek of washandje om de coldpack. Coldpacks zijn verkrijgbaar bij drogist en apotheek.

Let op: Worden je klachten erger door kou of door temperatuurswisselingen? Gebruik dan geen coldpacks of andere verkoeling bij jeuk!

• Probeer je aandacht wat af te leiden
  Overdag heb je vaak minder last van jeuk omdat je dan meer afleiding hebt. Probeer de aandacht ergens anders op te richten dan op de jeuk. Bijvoorbeeld door met beide handen bezig te zijn (knutselen) of naar buiten te gaan.

Jeuk is 's avonds en 's nachts vaak het ergst. Ontspanning kan de jeuk verlichten, bijvoorbeeld door ontspanningsoefeningen te doen of te lezen / laten voorlezen. Je komt hierdoor tot rust waardoor de lichaamstemperatuur daalt en de jeuk vaak afneemt.

• Voorkom schade aan de huid door krabben
  Krabben en wrijven kan de klachten verergeren. Om beschadiging van de huid te voorkomen kun je bijvoorbeeld kloppen of blazen. Hierdoor kan ook de jeuk verminderen.

Krab je onbewust, bijvoorbeeld in je slaap, bedek dan de huid met kleding. Je kan dan niet rechtstreeks op de huid krabben, waardoor je voorkomt dat de huid beschadigd. Zorg daarnaast voor schone, gladde en kortgeknipte nagels.

Als je een vraag hebt, kun je contact opnemen met de medewerkers van de polikliniek Kindergeneeskunde. 

• Je kunt je vraag stellen via de BeterDichtbij-app. Je krijgt zo snel mogelijk antwoord, in ieder geval binnen 3 werkdagen.  We kunnen dit gesprek alleen aanmaken als jouw mobiele telefoonnummer en e-mailadres bij ons bekend zijn.
• Je kunt bellen naar de polikliniek Kindergeneeskunde, telefoon (0592) 32 52 30, bereikbaar van 8.30 tot 16.30 uur. 

Is het dringend?

Heb je een dringende vraag, dan is het altijd het beste om te bellen!

kinde09 - februari 2023

• www.thuisarts.nl
• www.urticaria.nl
• www.huidarts.com