Hoe ontstaan afwijkende cellen van de baarmoederhals?
Afwijkende cellen ontstaan vrijwel altijd door een langdurige besmetting met HPV, het humaan papillomavirus. HPV is een virus dat u kunt krijgen door seksueel contact.
Iedereen tot 18 jaar kan via het Rijksvaccinatieprogramma gratis gevaccineerd worden tegen HPV. Personen ouder dan 18 jaar kunnen zich op eigen verzoek (en kosten) laten vaccineren. De HPV vaccinatie werkt het beste bij jonge mensen, die vóór de vaccinatie nog niet besmet waren met HPV. In sommige gevallen kan vaccinatie op latere leeftijd ook nuttig zijn.
Er bestaan meer dan 100 soorten HPV, de vaccinatie kan u beschermen tegen de soorten HPV die een verhoogd risico op baarmoederhalskanker met zich meebrengen. Deze soorten worden hoog risico humaan papillomavirus (hrHPV) genoemd.
Het duurt lang (zo’n 10 tot 15 jaar) voordat een HPV-infectie tot baarmoederhalskanker leidt. De grootste kans op baarmoederhalskanker hebben vrouwen tussen de 30 en 45 jaar. Baarmoederhalskanker is niet erfelijk.
Humaan papillovirus (hrHPV)
Het virus zit vaak al in de schaamstreek en kan de baarmoederhals besmetten bij seksueel contact.
- Bijna iedereen die seksueel actief is, raakt een keer besmet met hrHPV.
- Condooms beschermen wel wat, maar niet volledig tegen HPV-besmetting.
- U of uw partner merkt het niet als u hrHPV heeft.
- Een HPV-besmetting heeft bij mannen veel minder vaak gevolgen dan bij vrouwen.
- Er is geen behandeling voor hrHPV. Meestal verdwijnt het virus vanzelf. Uw lichaam ruimt het meestal op binnen zo’n 2 tot 3 jaar.
- Als er hrHPV wordt gevonden in een uitstrijkje, kunt u het virus al langere tijd hebben.
- hrHPV is niet erfelijk.
- Vrouwen die roken raken het hrHPV-virus minder goed kwijt. Als u stopt met roken is de kans groter dat uw lichaam de afwijking in de cellen van de baarmoederhals weer kan herstellen zonder behandeling.
PAP uitslag
hrHPV kan afwijkende cellen van de baarmoederhals geven. Deze cellen kunnen verwijderd worden. Daarmee wordt voorkomen dat de afwijkende cellen uitgroeien tot baarmoederhalskanker. Hoe afwijkend de cellen zijn in het uitstrijkje, wordt aangegeven in een PAP uitslag.
- PAP 1 betekent dat de cellen normaal zijn.
- Afwijkende uitslagen zijn PAP 2, 3a1, 3a2, 3b, 4 of 5.
- Soms mislukt het uitstrijkje, de uitslag is dan PAP 0. Bij een PAP 0 wordt het uitstrijkje meestal na 6 weken herhaald.